Ağaç, botanikte çoğu türünde dalları ve yaprakları destekleyen uzun bir sürgüne ya da gövdeye sahip çok yıllık bir bitkidir. Ağaç tanımı, bazı kullanımlarda sadece ikincil büyüme gösteren odunsu bitkileri, kereste olarak kullanılabilen bitkileri ya da belirli bir yüksekliğin üzerindeki bitkileri kapsayacak şekilde daha dar olabilir. Daha geniş tanımlarda ise uzun palmiyeler, eğrelti ağaçları, muz ağaçları ve bambular da birer ağaç olarak kabul edilir. Ağaçlar taksonomik bir grup değildir ancak güneş ışığı için rekabet etmek adına diğer bitkilerden daha fazla yükseğe çıkmanın bir yolu olarak birbirinden bağımsız şekilde evrimleşip gövde ve dallar kazanan çeşitli bitki türlerini içermektedir. Ağaçlar uzun ömürlü olma eğilimindedir ve bazıları birkaç bin yıl yaşar. 370 milyon yıldır ağaçlar dünya üzerindeki varlığını sürdürmektedir. Dünyada yaklaşık üç trilyon kadar olgunluğa erişmiş ağaç olduğu tahmin edilmektedir.[1] Aynı zamanda oksijen sağlayan bitkilerde ağaçlardır. Temiz oksijen için ağaç dikilmesi gerekir. Aynı zamanda ağaçlar heyelan, toprak kayması, sel gibi felaketleri de engeller. Yağmur yağması için daha fazla ağaç dikilmesi gerekir. Ağaçların birçok türü vardır. Ağaç ev gibi yapılar için meşe ağacı kullanılması daha iyi olur. Çam ağaçları da aynı şekilde ormanda meşe ağaçları ile bulunur. Çam ağaçları çok çabuk tutuşur ve orman yangını büyür. Bu yangınların sebebi daha çok sigara izmariti, cam şişe, sönmeyen kamp ateşi vb. şeylerden dolayı olmaktadır. Yangın doğal sebeplerden de olmaktadır. Güneş ışınları da yangını tetikler.
Tanım
İdealleştirilmiş dikey ve yatay bölümleri gösteren, çift çenekli ya da kozalaklı bir ağacın ikincil büyümesine ait şema. Her büyüme mevsiminde ağaca yeni bir odun katmanı eklenerek gövde, dallar ve kökler kalınlaşır.
“Ağaç” terimi genel bir deyiş olarak kullanılıyor olsa da bir ağacın ne olduğuna dair ne botanik olarak ne de ortak dilde evrensel olarak kabul görmüş kesin bir tanım yoktur.[2][3] En geniş anlamıyla ağaç, fotosentetik yapraklarını veya dallarını yerden belirli bir mesafe üzerinde destekleyen, genel olarak uzun bir sürgüne ya da gövdeye sahip herhangi bir bitkidir. Genellikle yükseklikleriyle tanımlanır.[4] 0,5 ila 5 m arasındaki bitkiler çalı olarak adlandırıldığından, ağaçların minimum yüksekliği sadece kabaca tanımlanmaktadır.[4] Papaya ve muz ağacı gibi büyük otsu bitkiler bu geniş anlam dahilinde birer ağaç olarak kabul edilirler.[3][5]
Fizyoloji
Gövdesinden enine kesilen bir ağaç incelenecek olursa, en dışta kabuk, sonra yıllık halkaları meydana getiren hücre tabakaları ve en içte de öz kısım görülür.
Bir ağacın gerçekten canlı olan biricik kısmı, kabuğun altında odunun yüzeyindeki ince bir hücre tabakasıdır. Buna katman doku tabakası (kambiyum, soymuk) denir. Bu tabaka ağacı geliştiren ve büyümesini sağlayan tabakadır. Genç bir ağaca çivi çakıldığında veya ağaç bir dal verdiğinde, çivinin ve dalın yerden yüksekliği hiç değişmez.
Ağaçların boyları ve yükseklikleri bir hayli değişiklik gösterir. Boyları 3 metreden 140 metreye kadar; yaşları 30-40 yıldan 5000 yıla kadar olan ağaçlara rastlanmaktadır. Dünyanın en yaşlı ve yüksek ağaçlarından olan ve ABD’de Sierra Nevada Dağlarında bulunan sekoyalar (Sequoia) yüz on metre yüksekliğe ve 7 m çapa erişebilir. Bunların yaşları da 4000 yılı bulmaktadır.[6] Avustralya’da yüksek boylu ormanlar meydana getiren okaliptüs ağaçları da 100 metreyi bulmaktadır. Ağaçların yaşı bir hayli farklılık göstermektedir. Son yıllarda dünyanın en yaşlı ağacının higori çamı (Pirus aristata) olduğu belirlenmiştir.[7]
Yapraklar
Her yaprak, kendini dışarıya karşı koruyacak çok etkili bir tabaka ile sıkı sıkıya örtülüdür. Hava, yaprakların altındaki çok küçük deliklerden stomaya girebilir. Suyun buharlaşması da, yine bu deliklerden (por) sağlanır. Yaprak ihtiyaca göre bu delikleri açar veya kapatır. Ağaç kabuğu çok etkili bir su geçirmez zırhtır. Bir ağaç, su buharının dışarı sızmasına karşı baştan aşağı bu tabaka ile örtülüdür.
Bütün canlı varlıklar gibi ağacın da dokularının arasında devamlı bir su dolaşımı olur. Bu su dolaşımının sağlanabilmesi için ağacın devamlı ve yeterli miktarda suya ihtiyacı vardır.
Suyun yükselimi ve terleme
Bazı büyük ağaç türleri, ihtiyacı olan suyu 50 metrenin üzerinde bir yüksekliğe çıkarmak mecburiyetindedir. Bu hadisede önemli olan birinci kuvvet kılcallık olayıdır. Odun boruları demetlerinde 20 metreye kadar etkilidir. İkinci kuvvet ise, kök basıncıdır. Bu basınç ile ağaçta su 30 metre kadar yüksekliğe çıkarılabilmektedir. Bir diğer önemli kuvvet de yapraklardan suyun buharlaşması (terleme) ile meydana gelen emme kuvvetidir. Buna kohezyon gerilimi de denir. Terlemenin (transpirasyon) büyük kısmı gözeneklerle, az bir kısmı da diğer yüzeylerle sağlanır.[8] Kohezyon kuvveti su moleküllerini birbirine bağlar. Bu gerilim, suyun kopmayan bir sütun hâlinde yükselmesini sağlar. Sekoya gibi yüksekliği 100 metreyi bulan dev ağaçlarda su tepelere kadar kohezyon kuvvetiyle yükselir.
Yaşam döngüsü
Toprağa düşen tohumdan en önce fide meydana gelir. Fide bir yıl sonra fidan halini alır. Hücrelerinin çoğalmasıyla dal ve yapraklar, gövde ve kök olarak üç parçadan ibaret bir ağacın küçük bir modeli olur. Her yıl ağacın dallarında ve köklerinde yeni sürgünler çıkarken, gövdede de bir tane yıllık halka meydana gelir. Bu halkalar, ağacın enine büyüyerek yaptığı odun tabakasıdır. Yağışı bol yıllarda, geniş bir halka; kurak geçen yıllarda ise, ince ve küçük bir halka meydana gelir. Bu sayede ağaç türlerinin yaşı halka sayısı sayılarak hesaplanabilmektedir.
Kullanım alanları
Ağaçlar günlük hayatta çeşitli ve yaygın olarak kullanılırlar. Kâğıt yapımından mobilya yapımına, meyvelerinin besin olarak kullanımından süs ağaçlarına ve keresteye kadar, sayısız kullanım alanı vardır. Ormanlar ise, bir memleketin iklimini ve ekonomisini etkileyecek kadar önemlidir.
- Ağaçlar Hakkında Bilgiler
- Ahşap Giriş Kapı
- Ahşap İç Oda Kapı
- Ahşap Kapı
- Ahşap Kapı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Ahşap Nedir ve Neden Tercih Edilir ?
- Ahşap Pencere Hakkında Bilgiler
Ahşap Kapı Fiyatları Ahşap kapı hangi ağaçtan yapılır? Ahşap Kapı Modelleri Ahşap Kapı Modelleri ve Fiyatları Ahşap kapı ne demek? Ahşap kapı çeşitleri nelerdir? Ahşap kapı özellikleri nelerdir? Ahşap malzeme Ahşap Nedir Ahşap Oda Kapısı Fiyatları Ahşap Pencere Fiyatları Ahşap pencereler hangi ağaçtan yapılır? Ahşap Pencere Modelleri ve Fiyatları Ahşap pencere neden kullanılır? Ahşap pencere çeşitleri Ahşap rengi pencere Ahşap Çerçeve bakımı nasıl yapılır? Ahşap Çeşitleri Ahşap Özellikleri Ağacın yapısı ve özellikleri Ağacın özellikleri Ağaçlar ile ilgili kısa Bilgiler Ağaçlarla ilgili bilgilendirici metin Ağaçların faydaları Ağaç türleri ve özellikleri Dünyadaki tarihi ahşap yapılar En ucuz Kapı Fiyatları Eski ahşap kapı modelleri Eski Ahşap Pencere Modelleri Evlerde pencere modelleri Hangi kapı kaliteli? Kaç çeşit kapı vardır? Lüks ahşap kapı modelleri Oda Kapı Fiyatları Pencere çeşitleri nelerdir? Pencere örnekleri Salon pencere modelleri Tosya Ahşap kapı fiyatları Tosya ahşap kapı modelleri Tosya Ahşap kapı modelleri ve fiyatları Tosya kapısı ne kadar? Yapay ahşap özellikleri Ülkemizde yetişen ağaç türleri